किं चित्रमच्युत तवैतदशेषबन्धो, दासेष्वनन्यशरणेषु यदात्मसात्त्वम् ।
यो रोचयन् सहमृगैः स्वयमीश्वराणां, श्रीमत्किरीटतटपीडितपादपीठः ॥४॥
विघ्न न बाधी तुझ्या भक्तांसी । हें नवल नव्हे हृषीकेशी ।
तूं भुलोनि भक्तप्रेमासी । भक्ताधीन होसी सर्वदा ॥९८॥
होऊनि निजदासाधीन । मध्यरात्रीं पुरविसी अन्न ।
शेखीं तुज न मिळे भोजन । भुकेल्या पान भाजीचें ॥९९॥
उभय सेनेचे देव्हडीं । शस्त्रें सुटतां अति कडाडीं ।
तेथ सोसिसी रथाची वोढी । शेखीं रथींचीं घोडीं तूं धुशी ॥१००॥
तुझा मुकुट नाकळे वेदासी । तेथ भक्तांचा चाबुक खोंविसी ।
देखतां सकळिकां रायासी । रणीं घोडे धुसी निजांगें ॥१॥
वागोरे धरोनि दांतीं । चारी घोडे चहूं हातीं ।
धुतां न लाजसी श्रीपती । भक्ताधीन निश्चितीं तूं ऐसा ॥२॥
बंदीहुनी सोडविलें ज्यासी। तो उग्रसेन स्वामी करिसी ।
उच्छिष्टें धर्माघरींचीं काढिसी । शेखीं गायी राखिसी नंदाच्या ॥३॥
असो ते थोरांची थोर मात । तूंचि मिळोनि गोवळाआंत ।
उभउभ्यां खासी त्यांचा भात । छंदें नाचत त्यांचेनी ॥४॥
न म्हणसी सोवळें ओवळें । प्रत्यक्ष केवळ गोवळे ।
त्यांचेनि उच्छिष्टकवळें । स्वानंदमेळें डुल्लसी ॥५॥
द्रौपदीचिये अतिसांकडीं । नेसतीं जाहलासि तूं लुगडीं ।
गोपिकांचिया निजआवडीं । तूं कडोविकडी नाचसी ॥६॥
पूर्णकलश नेतां पाहीं । कांटा मोडला गोपीचे पायीं ।
तो पाय धरुनि हातीं दोंही । तूं कांटा लवलाहीं काढिसी ॥७॥
खांदीं वाहिलें दुर्वासासी । द्वारपाळ तूं बळीपाशीं ।
ऐसा भक्ताधीन तूं होसी । वचनें वर्तसी दासांच्या ॥८॥
देवा तूं ऐसें म्हणसी । ’गोवळत्व सत्य मानिसी’
तें तुज न घडे हृषीकेशी । तूं पूज्य होसी सुरनरां ॥९॥
(पूर्वश्लोकींचें पद) ’श्रीमत्किरीटतटपीडितपादपीठः ॥’
इंद्र चंद्र आणि महेंद्र । ब्रह्मा बृहस्पति आणि शंकर।
ऐसे पूज्य जे कां ईश्वर । तेही तुझे किंकर श्रीकृष्णा ॥११०॥
तुझे आसनाचे पादपीठीं । त्यांच्या मुकुटमणियांच्या कोटी ।
घर्षणीं झणत्कार उठी । नमस्कार दाटी सुरवरां ॥११॥
तुझी आज्ञा न मानितां । ब्रह्मादिकांचिया माथां ।
साटु वाजे जी सर्वथा । मा इतरांची कथा ते कोण ॥१२॥
तुझे आज्ञेभेणें जाण । वायु वागवी नेमस्त प्राण ।
सूर्य चालवी दिनमान । तुझे आज्ञेभेण गोविंदा ॥१३॥
तुझे आज्ञेचे भयभागीं । समुद्र मर्यादा नुल्लंघी ।
तुझ्या आज्ञेच्या नियोगी। वर्षिजे मेघीं जळ काळीं ॥१४॥
तुझे आज्ञेची अगाध थोरी । स्वयें मृत्यु वंदी शिरीं ।
तोही स्वकाळें प्रळयो करी । आज्ञेबाहेरी कदा न निघे ॥१५॥
आशंका ॥ ’मी तंव नंदाचा खिल्लारी। उग्रसेनाची सेवा करीं ।
माझी हे एवढी थोरी । मिथ्या’ मुरारी म्हणशील ॥१६॥
तुवां पाडूनि काळाचे दांत । गुरुपुत्र आणिला एथ।
इंद्र केला मानहत । गोकुळीं अद्भुत वर्षतां ॥१७॥
इतरांची गोठी कायशी। होऊनि वत्सें वत्सपांसीं ।
वेड लाविलें विधात्यासी । शेखीं गोवळ होसी नंदाचा ॥१८॥
बाणकैवारा लागुनी । शिव आला अतिकोपोनी ।
तो त्वां जिंकिला अर्धक्षणीं । शार्ङगपाणी ईश्वरेश्वरा ॥१९॥
तुझी भेटी घ्यावयाकारणें । उत्कंठा वाहिजे नारायणें ।
ब्राह्मण अपत्यद्वारा तेणें । तुझी भेटी वांछिणें सर्वदा ॥१२०॥
तूं भक्तकाजपंचानन। सत्य करावया अर्जुन ।
क्षीरसागरीं रिघोनि जाण । कृष्णनारायण भेटले ॥२१॥
दोंहीचे भेटीची परवडी । संत जाणती निजआवडीं ।
दोघां मिठी पडली गाढी । निजात्मगोडी अभिन्न ॥२२॥
कृष्णीं विराला नारायण । कीं नारायणामाजीं श्रीकृष्ण ।
दोघां नाहीं दोनीपण । स्वरुप परिपूर्ण एकत्वें ॥२३॥
तेथ अर्जुनासी जाहली व्यथा । थित्या अंतरलों कृष्णनाथा ।
तंव शेषशयनीं होय देखता । नारायणता श्रीकृष्णीं ॥२४॥
तो तूं भक्तकाजकैवारी । लीलाविग्रही अवतारधारी ।
अवतार धरिसी नानापरी । दीनोद्धारी श्रीकृष्णा ॥२५॥
यापरी गा हृषीकेशी । अगाध महिमा तुझेपाशीं ।
येचि अवतारीं आम्हांसी । प्रतीती निश्चयेंसी पैं आली ॥२६॥
अखंड ऐश्वर्याची स्थिती । अनावृत ज्ञानस्फूर्ती ।
अद्वयानंदा नाहीं च्युती । ’अच्युत’ निश्चितीं या नांव ॥२७॥
ऐसा तूं अनंत अपरंपार । नियंत्या ईश्वराचा ईश्वर ।
तरी तुं भक्तकरुणाकर । तोही प्रकार अवधारीं ॥२८॥
(पूर्वश्लोकींचा चरण) ’यो रोचयन् सहमृगैः स्वयमीश्वराणाम् ॥’
देवां दुर्लभ जो नमस्कारा । तो तूं रिसां आणि वानरां ।
खेंव देसी रामचंद्रा । लीलावताराचेनि नटनाट्यें ॥२९॥
तुवां बोलावें कृपा करुनी । यालागीं वेद तिष्ठे सावधानीं ।
तो तूं वानरांच्या कानीं । गुज आळोंचूनी सांगशी ॥१३०॥
तुझें ज्ञान न कळे वेदशास्त्रां । तो तूं विचार पुससी वानरां ।
अनुसरोनि त्यांच्या मंत्रा । उपायद्वारा वर्तसी ॥३१॥
यज्ञींचीं अवदानें प्रांजळें । कदा न घेसी यज्ञकाळें।
तो तूं वानरांचीं वनफळें । खासी कृपाबळें सप्रेम ॥३२॥
ऐसें भक्तांचें निजप्रेम । तूं प्रतिपाळिसी मेघश्याम ।
त्या तुजमाजीं नाहीं विषम । तूं आत्माराम जगाचा ॥३३॥
’एतदशेषबंधो’
तूं अंतर्यामीं निजसखा । परमात्मा हृदयस्थ देखा ।
तुजमाजीं भूतां भौतिकां । भिन्न आवांका असेना ॥३४॥
तूं जडातें चेतविता । मुढातें ज्ञानदाता ।
सकळ जीवां आनंदविता । तुझिया चित्सत्ता जग नांदे ॥३५॥
मातापित्यांचें सख्यत्व देखा । तो प्रपंचयुक्त आवांका ।
तूं हृदयस्थ निजसखा । सकळ लोकां सुखदाता ॥३६॥
ऐसा तूं सर्वांचा हृदयस्थ । सर्ववंद्यत्वें अतिसमर्थ ।
जाणसी हृदयींचा वृत्तांत । स्वामी कृपावंत दीनांचा ॥३७॥
यापरी गा हृषीकेशी । दीनदयाळू निजभक्तांसी ।
ऐशिया सांडूनि स्वामीसी । कोण धनांधासी भजेल ॥३८॥
