संसारात नाना दु:खे. परंतु त्यात पोटच्या बाळाचे मरण, त्या दु:खाला सीमाच नाही. आई मुलीला म्हणते :

पुरे हो रडणें             धीर ना सखी सांडी
शोभेल पुन्हा मांडी             तान्हेबाळानें ॥
नको नको रडूं             पुन्हा कळी ग फुलेल
पुन्हा पाळणी हलेल             तुझ्या घरीं ॥
आंबे मोहरती             सारे कोठें ग फळती
फळती तितुके ना पिकती         किती सांगू ॥

आजोळच्या कौतुकाचे वर्णन आहे. परंतु आई मुलाला म्हणते, “मामाकडे बोलाविल्याशिवाय जाऊ नये.”

मामाच्या रे घरा         नको जाऊं लडालडा
येऊं दे गाडी घोडा             गोपूबाळा ॥
मामाच्या रे घरा         नको जाऊ कामावीण
येऊं दे बोलावणं             गोपूबाळा ॥

गावातल्या गावात जर सासर-माहेर असेल तर मजा. लहानपणी लग्न झालेले असावे. मग त्या लहानशी बहिणीला आणण्यासाठी वासरांच्या गाडीने जात :

गांवातल्या गांवांत         उषाताईचे सासरे
गाडीला जुंपिलीं वांसरें             भाईरायांनीं ॥

कधी कधी भावजया भावजया भांडतात. ही भांडणे पुष्कळ वेळा लहान मुलांवरून असावयाची. त्या गोड बाळाला ती भांडणे समजतही नाहीत :

धाकटी वैनी मोठी वैनी         भांडती कडाकडा ॥
मध्ये साखरेचा खडा             गोपूबाळ ॥

गावात लग्ने असावीत. माहेरी आलेली नणंद वैनीस म्हणते :

लगीनसराई             कापडाची महागाई
नेस तूं ग वैनीबाई             पीतांबर ॥

अशा रीतीने वैनीला नणंदाबाई आनंदवितात. लेकी सुना घरात आल्या म्हणजे म्हातारबाईला कोण समाधान. ती म्हणते :

लेकी झाल्या लोकी         सुना झाल्या लेकी
हातींचे काम घेती             मायबाईच्या ॥

स्वत:च्या मुली परक्या झाल्या. परक्याच्या मुली सुना होऊन घरच्या सारख्या झाल्या. सासूबाईंना त्या आता काम करू देत नाहीत. भाग्याची म्हातारी आजीबाई आता नातवंडे खेळवते :

नातवंडे पतवंडे             भरली ओसरी
दैवाची बैसली                 आजीबाई ॥
नातवंडाची आजी         पंतवंडांना दूध पाजी
दैवाची आहे माझी             आजीबाई ॥

असे एकत्र कुटुंबपध्दतीतील हे वर्णन आहे, घर म्हणजे जसे गोकुळ. मुलांबाळांनी, लेकीसुनांनी गडीमाणसांनी गजबजलेले. भांडणे-तंडणे आहेत. परंतु त्यातही शेवटी संयम येऊन सारे पुन्हा गोड व्हायचे, समाधान मिळावयाचे, असो. आता तुम्ही प्रत्यक्षच त्या ओव्या वाचा.

आपण साहित्यिक आहात ? कृपया आपले साहित्य authors@bookstruckapp ह्या पत्त्यावर पाठवा किंवा इथे signup करून स्वतः प्रकाशित करा. अतिशय सोपे आहे.
Please join our telegram group for more such stories and updates.telegram channel