नागपंचमीचा तो मंगल सण. त्या दिवशी पाटावर चंदनाचा नागोबा काढायचा. गारुडी नागोबा आणतील त्याची पूजा करायची :
नागपंचमीला नागा चंदनाचें गंध
तुटतील भवबंध पुजणारांचे
नागाची पूजा का करायची ?
नागपंचमीला नागाला घाला दूध
होईच बुध्दि शुध्द नागकृपें
नागपंचमीला नको चिरूं भाजीपाला
दया शिकवू हाताला आज सये
गारुड्याची पुंगी वाजते. नागोबाला बाळ पाहू इच्छितो. परंतु एकटा जायला भितो. ती आईच्या पाठीस लागतो. आई कोठे वाजते पुंगी त्याची चौकशी करते :
गारुड्याची पुंगी सखी कुठें ग वाजते
तेथें घेऊन मी जाते तान्हेबाळा
आणि नागपंचमीला झाडावर झोके घ्यायचे. एक स्त्री म्हणते, “इतक्या उंच उंच जाऊ की आकाशाला धक्के देऊ”:
चला सखियांनो घेऊं झाडावर झोके
आकाशा देऊं धक्के आपुल्या पाया
कोकणातील एक भगिनी देशावरची ही झोक्याची मौज पाहाते व म्हणते :
नागपंचमीला कोंकणी नाही मजा
झोके घेती कडूनिंबा देशावर
आणि वर्षप्रतिपदेला गुढी उभारायची. शालिवाहन राजाच्या विजयाची ती खूण, ती गुढी कशासाठी उभारायची ? ऐका :
गुडी पाडव्याला उंच गुढी उभवती
कुळाची कीर्ती जावी दाही दिशा
ती गुढी जणू कुळाचा मोठेपणा जाहीर करते. या कुळातील, या घरातील माणसे मनाने उंच आहेत असे जणू ती गुढी सांगते. गुढीचे वर्णन ऐका :
पाडव्याची गुढी उंच कळकीची काठी
वर खण जरीकांठी उषाताईचा
पाडव्याची गुढी उंच कळकीची काठी
चांदीची वर लोटी गोपूबाळाची
ही एक गोड ओवी देतो :
गुढी पाडव्याला घरोघर गुढी
पडूं दे माझी कुडी देवासाठी
आणि नवरात्रीचे ते नऊ दिवस. अंबा घटी बसते. नऊ दिवस नऊ माळा बांधावयाच्या. दहाव्या दिवशी विजयी अंबादेवी सीमोल्लंघनास निघते :
नऊ दिवस नवरात्र अंबामायेचा सोहळा
नऊ दिवस नऊ माळा वाहीयेल्या
नऊ दिवस नवरात्र दहावे दिवशी दसरा
अंबा निघाली उशीरां शिलंगणा
आपण साहित्यिक आहात ? कृपया आपले साहित्य authors@bookstruckapp ह्या पत्त्यावर पाठवा किंवा इथे signup करून स्वतः प्रकाशित करा. अतिशय सोपे आहे.
Please join our telegram group for more such stories and updates.