मोबाईल सर्किटमध्ये विविध प्रकारचे घटक वापरले जातात. उदा. रेजिस्टर, कॅपेसिटर
ट्रान्सफॉर्मर, डायोड, ट्रांझिस्टर, मॉसफेट, स्विचेस, कनेक्टर, इंटिग्रेटेड सर्किट इत्यादी. हे इलेक्ट्रॉनिक घटक दोन भागांत विभागले जाऊ शकतात: त्यांना सक्रिय आणि निष्क्रीय घटक असे म्हणतात.
१) सक्रिय घटक (कॉम्पोनेंट)
सक्रिय घटक असे आहेत जे सिग्नल वाढवू शकतात, स्विच करू शकतात॰ कोणत्याही इलेक्ट्रॉनिक डिवाइस मध्ये मुख्य भूमिका करतात. सक्रिय घटकांमध्ये इलेक्ट्रॉन ट्युब ट्रान्झिस्टर, विशिष्ट डायोड आणि इंटिग्रेटेड सर्किट( आयसी) समाविष्ट आहे.
२) निष्क्रिय घटक (कॉम्पोनेंट)
विद्युत ऊर्जेमध्ये बदल किंवा विद्युत ऊर्जा साठवून ठेवण्याकरिता यांचा उपयोग होतो. निष्क्रिय घटक हे सक्रिय घटकांसाठी आधार घटक आहेत. निष्क्रिय घटकांमध्ये विरोधक कॅपेसिटर
आणि इंडक्टर्स समाविष्ट आहेत.
१) रेजिस्टर
२) कॅपेसिटर
३) इंडक्टर्स
४) डायोड्स
५) ट्रांझिस्टर
१) रेजिस्टर
हा असा घटक आहे. जो सर्किटमध्ये इलेक्ट्रॉनच्या प्रवाहाला विरोध करतो आणि विरोध करण्याच्या गुणवत्तेला प्रतिरोध म्हणतात. मोजण्याचे एकक आहे. Ω ओहम किलो ओहम मेगा ओहम गिगा ओहम आणि टेरा ओहम हे प्रतिरोधक दोन प्रकारचे असतात १.कार्बन २.वायर वाउण्ड कार्बन प्रतिरोधक.
कार्बन
एक पावडर इन्सुलेट साहित्याचा वापर करून बेलनाकार पातळ इन्सुलेट साहित्य योग्य प्रमाणात मिसळून कार्बन बनलेले आहेत याच्या कोटिंगला तीन ते सहा ओळी रंग दिले जाते. हे रंग प्रतिरोधकांची किंमत शोधण्यासाठी वापरतात. कार्बन प्रतिरोधक 1/8W, 1/4W, 1/2W, 3/4W, 1W, 2W, 3W, 4W, 5W. मध्ये उपलब्ध आहेत. हे दर्शवते की पॉवर हँडलिंग क्षमता किंवा रेजिस्टर सहिष्णुता 1% ते 20% पर्यंत बदलते. प्रतिकार मूल्य 1 मेगाहॅमपासून 20 मेगा ओहम पर्यन्त असते.
२) कॅपेसिटर
कॅपेसिटर ज्याला कंडन्सेर्स असेही म्हणतात, हे सर्वात महत्वाचे घटक आहेत याचा उपयोग जवळ जवळ सर्वच इलेक्ट्रॉनिक सर्किट मध्ये होतो. उदा. रेडिओ, टेलिव्हिजन, कम्प्युटर, मोबाइल, इत्यादी. आणि इतर सर्व इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाइसेसमध्ये अनेक कॅपॅसिटरचा वापर केला जातो.
कॅपेसिटरची विद्युत उर्जा साठवून ठेवण्याची प्रवृत्ती असते. आणि मग सर्किटमध्ये सोडतो कॅपेसिटरचा वापर विद्युत उर्जा साठवून ठेवण्या करिता होतो. व्यावहारिकदृष्ट्या त्याचे कार्य प्रारंभकर्त्याच्या उलट आहे. कॅपेसिटरची क्षमता 'फॅरड' मध्ये मोजली जाते.
कॅपेसिटरची कार्ये :- जेव्हा कॅसेटिटर विद्युत ऊर्जा संग्रहीत करतो त्या प्रयकीर्येला कॅपेसिटरची चार्जिंग असे म्हणतात. आणि संचयित वीज चार्ज म्हणून ओळखला जातो. जेव्हा संग्रहित ऊर्जा सोडली जाते तेव्हा क्रिया निर्वहन होत आहे. या क्रिययेला कॅपेसिटरची डिसचारिंग असे म्हणतात. कॅपेसिटरचे मुख्य कार्ये करंट फिल्टर करून समोर पाठवणे आहे.
