सिंधू संस्कृती / शिल्प आणि तंत्रज्ञान

सिंधू-सरस्वती संस्कृतीतील दहा वर्ण जे धोलवीराच्या उत्तर गेट जवळ इसवी सन २००० मध्ये शोधले गेले आहेत, त्यावरून या युगातील लोक दगडांची खूप सारी हत्यारे आणि उपकरणे वापरत होते परंतु ते कान्स्याच्या निर्मितीशी चांगले परिचित होते. तांबे आणि कथिल मिसळून धातुशिल्पी कांस्य तयार करत असत. अर्थात इथे दोन्हीपैकी कोणतेही खनिज विपुल प्रमाणात उपलब्ध नव्हते. सुती कपडे देखील विणले जात होते. लोक नावा देखील बनवत असत. मुद्रा निर्मिती, मूर्ती निर्माणाची सात भांडी बनवणे देखील प्रमुख शिल्प होते.
प्राचीन मेसोपोटामिया प्रमाणे इथल्या लोकांनी देखील लेखन कलेचा अविष्कार केला होता. हडप्पा लिपीचा पहिला नमुना इ.स.१८५३ मध्ये मिळाला होता आणि १९२३ मध्ये पूर्ण लिपी प्रकाशात आली परंतु आतापर्यंत वाचता आलेली नाही. लिपीचे ज्ञान मिळाल्यामुळे खाजगी संपत्तीची मोजदाद करणे सोपे झाले. व्यापारासाठी त्यांना मापन तोलन करण्याची आवश्यकता भासली आणि त्यांनी त्याचा प्रयोग देखील केला. बाट सारख्या अनेक वस्तू देखील मिळाल्या आहेत. त्यांच्यावरून लक्षात येते की मापासाठी १६ किंवा त्याच्या पटीत मापाचा (उदा. १६, ३२, ४८, ६४,......... १६०, ३२०, ६४०, १२८० इत्यादी) उपयोग होत असे.
मनोरंजक गोष्ट अशी आहे की आधुनिक काळापर्यंत भारतात १ रुपया १६ आण्यांचा असायचा. एक किलोत ४ पाव असायचे आणि एका पाव मध्ये ४ कनवा म्हणजे एका किलोत १६ कनवा.