राजा राममोहन रॉय, हे भारतीय समाजसुधारणेचे नवनिर्मितीचे प्रणेते आणि आधुनिक भारताचे जनक असल्याचे म्हटले जाते. त्यांच्या वडिलांचे नाव रमाकांत आणि आईचे नाव तारिणी देवी होते. त्यांचे भारताच्या स्वातंत्र्यात विशिष्ट स्थान होते. ते ब्राह्मो समाजाचे संस्थापक होते. भारतीय भाषिक प्रेस प्रवर्तक चालू केले होते. भारतीय स्वातंत्र्य आणि पत्रकारितेच्या दोन्ही कार्यक्षम प्रणालींना चालना देण्यासाठी त्यांच्या चळवळींनी पत्रकारितेला एक वेगळीच ओळख दिली होती. तर त्यांची पत्रकारिता समाजाला योग्य दिशा दर्शविण्यास कारणीभूत ठरली. राजा राममोहन रॉय यांच्या दूरदृष्टी व विचारसरणीची शेकडो उदाहरणे इतिहासात नोंदली गेली आहेत. त्यांना हिंदी बद्दल मनापासून प्रेम होते. ते रूढीवादी आणि वाईट प्रथांना विरोध करणारे होते, परंतु मूल्ये, परंपरा आणि राष्ट्रीय अभिमान त्याच्या अंतःकरणाच्या ठायी होते. त्यांना स्वातंत्र्य हवे होते परंतु, या देशातील नागरिकांनी स्वातंत्र्याचे मूल्य जाणून घ्यावे अशी त्यांची इच्छा होती. राजा राममोहन रॉय यांचा जन्म बंगालमध्ये १७७२ मध्ये ब्राह्मण कुटुंबात झाला होता. वयाच्या पंधराव्या वर्षी त्यांना बंगाली, संस्कृत, अरबी आणि पर्शियन भाषांचे ज्ञान होते. त्यांनी लहान वयातच खूप प्रवास केला. १८०९-१८१४ पर्यंत त्यांनी ईस्ट इंडिया कंपनीतही काम केले होते. राजा राममोहन रॉय यांनी ईस्ट इंडिया कंपनी सोडली आणि स्वत:ला देशाच्या सेवेत टाकले. भारताच्या स्वातंत्र्याव्यतिरिक्त ते दुहेरी लढाई लढत होते. दुसरी लढाई देशातील नागरिकांशी होती. जे अंधश्रद्धा आणि वाईट प्रवृत्तीमध्ये अडकले होते. राजा राममोहन रॉय यांनी त्यांचे धाबे दणाणून सोडले. बालविवाह, सती, जातीयता, धार्मिक विधी, पुरदा यांचा त्यांनी तीव्र विरोध केला. अलेक्झांडर डफ यांनी त्यांना प्रचार क्षेत्रात खूप मदत केली. देवेंद्रनाथ टागोर हे त्यांचे सर्वात प्रमुख अनुयायी होते. आधुनिक भारताचा निर्माता, ब्राह्मो समाजातील सर्वात मोठी सामाजिक-धार्मिक सुधारणेच्या चळवळीचे संस्थापक, राजा राममोहन रॉय यांनी सतीसारख्या सामाजिक निघृण प्रथांच्या निर्मूलनासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली होती. त्यांनी इंग्रजी, आधुनिक वैद्यकीय तंत्रज्ञान आणि विज्ञान अभ्यासाला लोकप्रिय करणारे भारतीय समाजातील विविध बदलांचे समर्थन केले. राजा राममोहन रॉय यांनी 'ब्राम्हणीकल मॅगझिन', 'डायलॉग मून, ‘मीरत-उल-पेपर' बांगदत्त यांनी अशा प्रकारच्या पत्रकांचे प्रकाशन आणि संपादन केले. “बांगदूत” हे एक अनोखे पत्रक होते. यामध्ये बांगला, हिंदी आणि पर्शियन भाषा एकाच वेळी वापरल्या जात. त्यांच्या लढाऊ आणि भक्कम व्यक्तिमत्त्वाचा अंदाज १८२१मध्ये आला होता. ब्रिटिश न्यायाधीशांनी प्रतापनारायण दासला यामाणसाला त्याने घोड्याला चाबूक मारल्याबद्दल शिक्षा केली होती. त्याशिक्षेत त्याचा मृत्यू झाला. यावेळी राजा राममोहन रॉय यांनी ब्रिटीशांच्या बर्बरतेविरूद्ध एक लेख लिहिला होता.
आपण साहित्यिक आहात ? कृपया आपले साहित्य authors@bookstruckapp ह्या पत्त्यावर पाठवा किंवा इथे signup करून स्वतः प्रकाशित करा. अतिशय सोपे आहे.
Please join our telegram group for more such stories and updates.