राघू -
(गझल)
धर्मवरी हो चला । झुंज आज लागलें ।
धर्मबंधूंसाठीं या। देऊं आपुले गळे ।
गर्जनाकराउठा । त्याग थोर या करूं ।
मोह सर्व सोडुनी । संकटास आदरूं ॥
भेदभाव जाळुनी । बंधु सर्व होऊं या ।
मायभूमि आपुली । सर्व मिळू सेवूं या ॥
भराभराचला चला । होमकुंड पेटलें ।
घेऊं त्यांत हो उडया । चित्त आज चेतलें ॥
पाश मायभमिचे । खंबुनी दुरी करूं ।
कष्टयोनि या तनू । धर्मकार्यि या मरूं ॥
देव आपुला सखा । पाठिशीं सदा खरा ।
व्हावया स्वतंत्र हा । मार्ग आपला बरा ॥
लक्ष्मीधरपंत - वा, राघू ! अगदीं शुध्द म्हणतोस ! कुणी शिकवलं ?
राघू - बालवीरांबरोबर शिकलों.
लक्ष्मीधरपंत - खरेंच राघू, तुझ्या बालवीर शिक्षकांना बोलावून आण. त्यांच्याशीं माझें जरूरीचें काम आहे.
नारायण - (स्वगत) बालवीरांच्या संगतींत राघू बराच सुधारला. योग्य संगति व वळण जर मिळेल, तर हीं रानांत सुकून जाणारीं फुलें टवटवीत होतील, त्यांना आपा अस्पृश्य व बूध्दिहीन म्हणतों, पण त्यांची जोपासना केली, म्हणजे तिथेंच आपणांस हिरे मिळतील. त्यांची जोपासना करणारें शेंकडो लाखों निघाले पाहिजेत. (पांडबा येतो.)
पांडबा - रामराम, दादा ! बरे आहेत ना नाना ?
लक्ष्मीधरपंत - बरा आहे. आतां जरा अशक्तपणा आहे.
पांडबा - मी राघूजवळ म्हटलं होतें कीं, मी आपल्या भेटीस येईन म्हणून !
नारायण - त्यानं सांगितलें. राघू आतां येईल. (राघू व बालवीर शिक्षक येतात.)
लक्ष्मीधरपंत - या, मास्तर
