२७८१
वरीवरी दावी भक्ति । अंतरीं असे कामासक्ति ॥१॥
माझें घर माझें कलत्र । माझें गोत्र माझा पुत्र ॥२॥
ऐसा प्रपंची गुंतला । तयावरी काळघाला ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । काळ वंदितसें चरण ॥४॥
२७८२
अंतरीं शुद्ध नाहीं भाव । वरी मिरवी वैराग्य ॥१॥
जळो जळो त्याचें ज्ञान । काय नटाचें भाषण ॥२॥
टिळा टोपी दावी सोंग । बकध्याना मिरवी रंग ॥३॥
शरण एका जनादनीं । त्याचा मंत्र न घ्यावा कानीं ॥४॥
२७८३
अंतरीं भरला दृढ काम । वरीवरी दावीतसे नेम ॥१॥
जैसें फळ वृंदावन । परी अंतरीं कडुं पूर्ण ॥२॥
सदा वाहे तळमळ चित्त । वरीवरी दावी परमार्थ ॥३॥
एका शरण जनार्दनीं । ऐसे नर पापखाणी ॥४॥
२७८४
किती काकुलती यावें । किती वेळां फजीत व्हावें ॥१॥
न भीचि तो यमदंडा । जैसा मेंढा मातलासे ॥२॥
भलतिया वरी धांवें । श्वान जैसें ते स्वभावें ॥३॥
एका जनार्दनीं जाण । वाहतो देवाची तो आण ॥४॥
२७८५
किती बोलूं किती सांगूं । नायकती त्यांचा न सरे पांगु ॥१॥
जातां न राहाती आडवाटे । मोडती काटें कर्मधर्म ॥२॥
वाउगे पंथें असती जनीं । तसे मांडणी गुंतू नका ॥३॥
एका जनार्दनीं लडिवाळ । पूर्ण कृपाळू संतांचा ॥४॥
२७८६
पंडितांच्या वचना द्यावें अनुमोदन । परि होत नोहे जाण तेणें कांहीं ॥१॥
शास्त्रीयाचे वचना द्यावें अनुमोदन । परि हित नोहे जाण तेणें कांहीं ॥२॥
वेदांताच्या वचना द्यावें अनुमोदन । परि हित नोहे जाण तेणें काहीं ॥३॥
पुराणिकांचे वचनीं द्यावें अनुमोदन । परि हित नोहे जाण तेणें काहीं ॥४॥
संताच्या वचना द्यावें अनुमोदन । एका जनार्दनीं तेणें हित होय ॥५॥
२७८७
पवित्र अंतर शुद्ध कर मन । तेणें घडें जाण सर्व कर्म ॥१॥
वेदयुक्त मंत्र जपतां घडें पाप । मी मी म्हणोनी संकल्प उठतसे ॥२॥
यज्ञादिक कर्में घडतां सांग । मी मी संसर्ग घडतां वायां ॥३॥
दानधर्मविधी धरितां शुद्ध मार्ग । मी मी म्हणतां याग वायां जाय ॥४॥
एका जनार्दनीं मीपणा टाकून । करी कृष्णार्पण सर्वफळ ॥५॥
२७८८
समूळ कमानेतें दंडावें । मग शिरादिक मुंडावे ॥१॥
अंतरीं अनिवार कामना । विरक्ति तो दाखवी जनी ॥२॥
नाम गर्जता हे होटी । एका जनार्दनीं काम पळे नेहटी ॥३॥
२७८९
आलासी पाहुणा नरदेहीं जाणा । चुकवी बंधनापासूनियां ॥१॥
वाउगाची सोस न करी सायास । रामनामें सौरसा जप करी ॥२॥
यज्ञयागादिकक न घडतां साधनें । न्युन पडतां पतन सहज जोडे ॥३॥
एका जनार्दनीं चुकवी येरझार । करीं तूं उच्चार रामनाम ॥४॥
२७९०
तूं नायकसी कवणाचें । बोलतां नये बहु वाचें । तुझें तुज हिताचें । वर्म आम्हीं सांगूं ॥१॥
होई सावध झडकरी । नको पडुं आणिके भरीं । वायांची धांवसी दिशाभरी । श्रमूं निर्धारीं तुजची ॥२॥
ब्रह्मज्ञानाची भरोवरी । वाउगी न करी निर्धारी । कर्म अकर्म आधीं सारी । मग निर्धारीं सुख पावे ॥३॥
जेणें तुष्टे जनार्दन । हेंचि करी पां साधन । शरण एका जनार्दन । वाउगा शीण न करी ॥४॥
२७९१
जेथें कष्टें न लभे ज्ञान । आधीं पाहिजे समाधान । योगयाग तपाचें नाहीं कारण । शांति क्षमा दया जाण मुख्य धरी ॥१॥
आणिक नको रे साधन । वायां शीण ब्रह्माज्ञान । आम्हीं मुखीं गाऊं रामकृष्ण । हेंचि समाधान आमुचें ॥२॥
आलिया जन्माचें सार्थक । जन्मजरा निवारुं दुःख । कायावाचामनें संतसेवा देख । दुजा हेतु नाहीं मनीं ॥३॥
जन तोचि जनार्दन । साक्षी तया लोटांगण । एका जनार्दना शरण । कायावाचामनेंसी ॥४॥
२७९२
ममता ठेवूनि घरीदारीं । वायां कां जाशी बाहेरीं ॥१॥
आधीं ममत्व सांदावें । पाठीं अभिमानी सहजी घडे ॥२॥
ममता सांडी वांडेकोडें । मोक्षसुख सहजी घडे ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । ममता टाकी निर्दाळून ॥४॥
२७९३
लज्जा अभिमान टाकूनि परता । परमार्थ सरतां करी कां रें ॥१॥
वादक निदक भेदक ऐसें त्रिविध । याचा टाकूनि भेद भजन करी ॥२॥
एका जनार्दनीं त्रिविधापारता । होऊनि परमार्था हित करीं ॥३॥
२७९४
रस सेविल्यासाठीं । भोगवी जन्माचिया कोटी ॥१॥
रसने आधीन सर्वथा । रसनाद्वारें रसु घेतां ॥२॥
जंव रसना जिंतिली । तंव वाउगीच बोली ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । रस रसना जनार्दन ॥४॥
२७९५
उपाधि या नांव भूतांचा तो द्वेष । तो तूं या निःशेष सांडीं बापा ॥१॥
सर्वांठायीं देव जगीं तो भरला । व्यापूनियां ठेला जळीं स्थळीं ॥२॥
काम अकाम सकाम निष्काम । हे सोपें उपाय साधकांसी ॥३॥
आसन ध्यान धारण तें ध्येय । हे सोपे उपाय साधकांसी ॥४॥
दंडन मुंडन नको तीर्थाटन । एका जनार्दन हृदयीं धरीं ॥५॥
२७९६
जिव्हा रस चाखी अवलोकी नेत्र । प्रेरक पवित्र आत्माराम ॥१॥
बोलतसे मुख त्वचे कळे स्पर्श । प्रेरक परेश आत्माराम ॥२॥
सुखदुःख ज्ञान होतसे पैं चित्ता । प्रेरक पंढरीनाथविण नाहीं ॥३॥
घ्राणा परिमळ ऐकती श्रवण । प्रेरक नारायण सर्वसाक्षी ॥४॥
हस्तें घेणें देणें चरणीं गमन । प्रेरक ईशान आत्माराम ॥५॥
ज्याच्या सत्ताबळें हाले वृक्षपान । प्रेरक भगवान सर्वांचा तो ॥६॥
एका जनार्दनीं पाय हे धरावे । ध्यान हें करावें हृदयीं त्याचें ॥७॥
२७९७
वैराग्य प्रथम असावी शांती । तेणें विरक्ति अंगीं जोडे ॥१॥
हेंचि मुर्ख वर्म साधतां साधन । येणें जनार्दन जवळी असे ॥२॥
उपासना मार्ग हेंचि कर्मकांड । हेंचिक जें ब्रह्मांड जनीं वनीं ॥३॥
हेचि देहस्थिति विदेह समाधी । तुटती उपाधी कर्माकर्म ॥४॥
एका जनार्दनीं शांति क्षमा दया । यांविण उपाय उपाधी ते ॥५॥
२७९८
सत्य असत्य दोनीं देहींच भासत । तेणेंचि नासत सर्व काम ॥१॥
एकासी वंदावें एकासी निंदावें । ऐसिया भावा काय सत्य तें मानावें ॥२॥
देह जातो गोष्टी असत्य न बोलूं । सर्वज्ञ विठ्ठ्लू म्हणों आम्हीं ॥३॥
सत्य असत्याची वार्ता नको देवा । एका जनार्दनीं जीवा हेंचि प्रेम ॥४॥
२७९९
असत्याचा शब्द नको वाचे माझें । आणिक हो का वोझें भलतैसें ॥१॥
परि संतरज वंदीन मी माथां । असत्य सर्वथा नोहे वाणी ॥२॥
अणुमात्र रज डोळां न साहे । कैसा खुपताहे जन दृष्टी ॥३॥
एका जनार्दनीं असत्याची वाणी । तोचि पापखाणी दुष्टबुद्धि ॥४॥
२८००
एक एक मंत्र करिती अनुष्ठान । परि विठोबाचे चरण दुर्लभ ते ॥१॥
एक एक तीर्था करिती प्रदक्षिणा । परि विठोबाचे चरण दुर्लभ ते ॥२॥
एक एक ग्रामी करिती भ्रमण । परि विठोबाचे प्राप्ती दुर्लभ ते ॥३॥
एका जनार्दनीं सत्संगावांचुनीं । परि विठोबाची मिळणी दुर्लभ ते ॥४॥
२८०१
नाही नामासी साधन । निरहार न उगे उपोषण । नको दंडन मुंडन । सुखे वाचे आठवी ॥१॥
काया कष्ट नको कांहीं । देश विदेशासी न जाई निवांतची ठायीं । बैसोनिया जपे ॥२॥
नको वित्त धन नाश । होउनी देहींच उदास । एका जनार्दनीं नाश । नको करूं शरीराचा ॥३॥
२८०२
स्नान दानाचें एक फळ । त्याहुनी नामाचें सुफळ । कोटी गुणें विशाळ । पुण्य हातां चढतसे ॥१॥
धन्य धन्य नाम श्रेष्ठ । गाय अखंड नीळकंठ । आणिक श्रेष्ठ श्रेष्ठ । नाम मुखीं जपताती ॥२॥
नाम त्रिभुवनीं साजिरें । नाम पावन गोजिरें । एक जनार्दनीं निर्धारें । सांगें ब्राह्मा उभारूनी ॥३॥
२८०३
जप जाप्य तप नको अनुष्ठान । पंचाग्नि साधन नको ॥१॥
नको तीर्थाटन नको मंत्रावळी । वेदशास्त्र जाळीं गुंतुं नको ॥२॥
नको आत्मस्थिती नको ब्रह्माज्ञान । नको अष्टांग साधन नको वायां ॥३॥
नको यंत्रमंत्र नको रे कल्पना । भ्रांती भूली जाणा नको नको ॥४॥
नको तूं करूं सायास धरी पा विश्वास । एका जनार्दनीं पाहें डोळां ॥५॥
२८०४
ज्याचें नाम स्मरतां कलिकाळ ठेंगणा । तया नारायणा विसरले ॥१॥
करिती पूजन आणि कांची स्तुती । दैन्यवाणे होती अंतकाळीं ॥२॥
एका जनार्दनीं तयाचें बंधन । कोण करील खंडन जन्म कर्मा ॥३॥
२८०५
न लगे न लगे जीवाचा तो नाश । नाम गांता उल्हास माना चित्तीं ॥१॥
पंचाग्नि साधन नको धूम्रपान । योगयाग तपन नको कांहीं ॥२॥
सुखें वाजवा टाळी मुखीं नामघोष । पातकांचा नाश कल्पकोडी ॥३॥
एकाजनार्दनीं नाम एक समर्थ । तेणें स्वार्थ पुरे सर्व जीवां ॥४॥
२८०६
जों जों धरसी वासना । तों तों नोहे रे उगाणा । पंढरीचा राणा । ध्यानामाजीं आणिक ॥१॥
हेंचि सर्व साधनांचें सार । नको व्युप्तत्तीचा भार । या वचनीं निर्धार । धरी संतपायीं ॥२॥
नको योगयाग तप । वाउगा मंत्र खटाटोप । येणें न धाये माप । जन्मजरा मृत्युचे ॥३॥
नको पडूं याचे भरी । वाचे म्हणे कृष्ण हरी । एका जनार्दनीं निर्धारी । निष्पाप होसी तूं ॥४॥
२८०७
नको करुं कर्माकर्म । तुम्हां सांगतों मी वर्म । श्रीरामाचें नाम । अट्टाहास्यें उच्चारा ॥१॥
तेणें तुटेल उपाधी । निरसेल भेदबुद्धी । होईल सत्वशुद्धी । भक्तिलागीं देवाच्या ॥२॥
त्रिविधतापांचें दहन । कामक्रोधांचें नाशन । होईल प्रसन्न । चित्त रामप्रसादें ॥३॥
एका जनार्दनीं नेम । नित्य वाचे रामनाम । कैवल्याचें धाम । प्राप्त होय तत्काळ ॥४॥
२८०८
साधावया स्वरुपसिद्धी । सिद्ध साधका समाधी । बैसोनि ध्यानस्थ बुद्धी । परी तो हरी न सांपडे ॥१॥
धन्य धन्य वैष्णवसंग । खेळे तेथे पांडुरंग । कीर्तनीं नाचतसे स्वयंभ । सदा काळ सर्वदा ॥२॥
घेतां नाम धांवे विठ्ठल । नको तप नको मोल । न लगती कष्ट बहुसाल । तो कृपाळु दीनांचा ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । भक्तीस तुष्टें नारायन । त्यांचे करितां चिंतन । आपोआप येतसे ॥४॥
वेदोपासक - ब्राह्मण - ब्रह्मकर्म- पूजा - योग- समाधि- उपदेश.
