“हे पहा गब्बूशेट, तुम्हीच अध्यक्ष झाले पाहिजे. तुम्ही नाही म्हणू नका. मुंबई शहरातील वर्णाश्रम स्वराज्य-संघाचे तुम्ही अध्यक्ष. आज धर्म धोक्यात आहे. सबगोलंकार होऊ पाहात आहे. आपला थोर धर्म का रसातळाला जाणार? सनातन धर्म जगायला पाहिजे. तुम्ही ऐका. धर्माला आज तुमच्यासारख्यांची अत्यंत आवश्यकता आहे.”
“अहो, मला धर्मात काय समजते? पूर्वजांनी घालून दिलेल्या नियमाप्रमाणे वागावे एवढे मला समजते.”
“तीच तर महत्त्वाची गोष्ट आहे. आपले पूर्वज का महामूर्ख होते? मनू, याज्ञवल्क्य यांच्यासारखे त्रिकालज्ञ महर्षी का मूर्ख होते? त्यांनी त्रिकालाबाधित धर्म दिला आहे. तो पाळणे आपले कर्तव्य. आपण संघटित होऊन धर्मरक्षणार्थ आटाआटी केली पाहिजे. आणि कोणत्याही कामाला श्रीमंत वर्गाची सहानुभूती हवी. अहो, तुमच्यासारखे काही महात्मे थोडा फार धर्म पाळीत आहेत म्हणून पृथ्वी चालली आहे. मानवजात जिवंत आहे. मोठया आशेने मी तुमच्याकडे आलो आहे. गब्बूशेट, प्रसंग गंभीर आहे. तुम्ही होकार द्या.”
“मोरशास्त्री, आम्हाला भारी उद्योग. नावाचा अध्यक्ष होण्यात काय अर्थ?”
“अहो, नावात सारे असते. कलियुगात नामाचाच सारा महिमा. तुमचे नाव असले पाहिजे. आम्हांला त्यामुळे धीर येईल.”
“मी तुमच्या वर्णाश्रमसंघास दहा हजार रुपये देतो; परंतु हे अध्यक्षपद नको.”
“अहो, पैसे तुम्ही पाण्यासारखे ओताल हे का माहीत नाही? परंतु पैसे हवे असले तरी माणसे आधी हवीत. तुमचे नाव अध्यक्षस्थानी असणे ही गोष्ट लाखाची आहे.”
“दुसरे कोणी नाही का मिळत?”
“तुमच्या पात्रतेचे कोण आहे? तुमची धर्मश्रध्दा अपूर्व आहे. यात्रा करता, पुण्य जोडता. नाशिकला तर प्रत्येक महिन्याला तुम्ही जाता. प्रभू रामचंद्राचे दर्शन घेऊन येता, पवित्र, पावन होऊन येता. अहो, धंदा सर्वांनाच करावा लागतो. परंतु धंदा सांभाळून धर्माचीही पूजा करणारा दुर्मिळ असतो.”
“तुम्ही म्हणताच तर मी होतो अध्यक्ष.”
“छान ! किती आनंद मला झाला आहे ! मुंबई शहरात वर्णाश्रम-स्वराज्य-संघ आता फोफावल्याशिवाय राहणार नाही. मी आभारी आहे.”
“मोरशास्त्री, यात आभार मानण्यासारखे काय?”
“तसे कसे? तुमचा होकार कोटी रूपये किंमतीचा आहे. मी तोंडदेखला बोलत नसतो. धर्म म्हणजे आमचा प्राण. धर्मासाठी आम्ही प्राण देऊ. धर्मावर प्रेम करणारा कोणी दिसला की मला कृतार्थ वाटते. बरे, मी येतो.”
“माझ्याकडून काम करवून घ्या. मी निमित्तमात्र आहे. मी धर्मज्ञ नाही. परंतु धार्मिक आहे.”
