“त्याचं काय करणार आहें, सांगा.”
“काय बरं ?”
“लहान आंगडीं-टोपडीं नकोत का करून ठेवायला ? आधींपासून तयारी हवी, भाईजी. देवाच्या पूजेची आधींपासून तयारी लागते.”
“लहान मूल म्हणजे देवच. देवाची ती आशा. देवाघरचं तें खुशालीचं, आनंदाचं, आशेचं, आशीर्वादाचं पत्र नाहीं का ?”
“भाईजी, तुम्ही चिमण्या करा हां व बाळाच्या पाळण्यावर टांगून तें “हंस रे माझ्या मुला” गाणं म्हणा हां. त्या गाण्यांत चिमण्यासुध्दां आहेत. नाहीं ?”
“हो आहेत.
“चिमणी येऊन
नाचून बागडून
काय म्हणे मला
चिंवचिंव करीन
चिंता हरीन
हंस रे माझ्या मुला”
असे आहेत ते चरण. म्हणेन तुझ्या बाळाला. लहानपणापासून बाळाला हंसण्याचा मंत्र शिकूं दे. सृष्टीचं मंगल स्वरूप त्याला दिसूं दे. संध्ये, स्पेन देशांत यादवी चालली. होती, तेव्हां मुलांच्या दृष्टीला भीषण दृश्यं पडूं नयेत म्हणून तिथं किती जपत. जमिनीखालीं तळघरांतून तीं मुलं आनंदांत राहात. तिथं गाणं, बोलपट, खेळ सारं असे. आणि वर बाँब पडून लोक मरत होते ! वरती मरण व खालीं भूमातेच्या हृदयाजवळ त्या तळघरांतून मानवजातीचं भविष्यकालीन हृदय नाचत असे. त्या मुलांचं मनोरम जीवन त्या तळघरांतून चालू असे. मुलांच्या डोळयांसमोर मांगल्य ठेवा; फुलं, फुलपांखरं ठेवा. संध्ये, ही बघ झाली नाही छान चिमणी ? तिच्या चोचींत दिले आहेत हे दोन लाल चिमणे धागे. जण्ूं कांहीं तरी नेत आहे ! पिलांसाठीं घरटं बांधायला धागेदोरे नेत आहे. नाहीं ?”
“भाईजी, कसलं हें काम करायला मीं तुम्हांला लावलं ?”
“संध्ये, हें का कमी प्रतीचं काम ? लहान मुलांचीं खेळणीं निर्माण करणारा मनुष्य मला देवाचा सहकारी वाटतो. ईश्वर ज्याप्रमाणं या सर्व मानवी लेकरांसाठीं फुलं, पांखरं, झाडंमाडं, चंद्र, तारे, नाना रंग, आकाशांतील शोभा अशीं अनंत खेळणीं निर्माण करतो, त्याप्रमाणं आपणहि आपल्या लहान मुलांसाठीं हीं खेळणी करतों. संध्ये, देव आपणांस आशीर्वाद देत असेल. तुझ्या-माझ्या बोटांत त्याची कला येऊन बसली असेल.”
संध्येनें लहानसें टोपडें शिवलें.
“भाईजी, बघा; हें लहान होईल ना हो ?”
“जरा वाढत्या अंगाचंच संध्ये, शिवून ठेव. मोठं झालं तरी चालेल; परंतु फार लहान होऊन घांलतां नाहीं आलं, तर फजिती ! “
अशा आनंदांत वेळ जात होता. आशेचे खेळ चालले होते.
इतक्यांत जिन्यांत पावलें वाजलीं.
“भाईजी, पटकन् ट्रंकेंत भरा सारं.” संध्या म्हणाली.
घाईघाईनें सा-या चिंध्या ट्रंकेंत भरण्यांत आल्या. आणि विश्वास व कल्याण आले.
“काय कल्याण, लौकरसे आलेत ?” भाईजींनीं विचारलें.