प्रायशः पुण्डरीकाक्ष, युञ्जतो योगिनो मनः ।
विषीदन्त्यसमाधानान्मनोनिग्रहकर्शिताः ॥२॥
ऐकें कृष्णा कमलनयना । शिणतां साधक साधना ।
कदा नाकळवे मना । तेही विवंचना अवधारीं ॥४७॥
निग्रहावया निजमन । साधक साधिती प्राणापान ।
त्यांसीही छळोनियां मन । जाय निघोन तत्काळ ॥४८॥
घालूनियां एकांतीं आसन । मनोनिग्रहीं जे सावधान ।
त्यांसीही ठकूनियां मन । जाय निघोन चपलत्वें ॥४९॥
मनोनिग्रहीं आम्ही हटी । म्हणोनि रिघाले गिरिकपाटीं ।
त्यांसीही ठकूनि मन शेवटीं । जाय उठाउठीं चपळत्वें ॥५०॥
एकीं आकळावया मन । त्यजूनि बैसले अन्न ।
तंव मनें केलें आनेआन । जागृति स्वप्न अन्नमय ॥५१॥
मनोनिग्रह करितां देख । मन खवळे अधिकाधिक ।
मनोनेमीं सज्ञान लोक । शिणले साधक साधनीं ॥५२॥
वारा बांधवेल मोटें । अग्नि प्राशवेल अवचटें ।
समुद्र घोंटवेल घोटें । परी आत्मनिष्ठे मन न ये ॥५३॥
आकाश करवेल चौघडी । महामेरु बांधवेल पुडीं ।
शून्याची मुरडवेल नरडी । परी या मनाच्या वोढी अनिवार ॥५४॥
काळ जिंकवेल तत्त्वतां । त्रिभुवनींची लाभेल सत्ता ।
परी मनोनिग्रहाची वार्ता । तुजवीण अच्युता घडे केवीं ॥५५॥
मन तापसां तत्काळ छळी । मन नेमस्तांचा नेम टाळी ।
मन बळियांमाजीं महाबळी । करी रांगोळी धैर्याची ॥५६॥
मन इंद्रातें तळीं पाडी । मन ब्रह्मयातें हटेंचि नाडी ।
ऐशी मनाची वोखटी खोडी । आपल्या प्रौढीं नावरे ॥५७॥
साधनीं साधक शिणतां । मनोजयो न येचि हाता ।
तुजवांचूनि अच्युता । मना सर्वथा नावरे ॥५८॥
अत्यंत साधूनि निरवडी । मनोजयो आणितां जोडी ।
तंव सिद्धींची दाटे आडाडी । तेणेंही मन नाडी साधकां ॥५९॥
तुझी कृपा नव्हतां जाण । साधकां कदा नावरे मन ।
तूं तुष्टल्या जनार्दन । मनपणा मन स्वयें विसरे ॥६०॥
सर्वभावें न रिघतां शरण । साधकां कदा नावरे मन ।
मनोनिग्रहार्थ जाण । तुझे चरणा शरण रिघावें ॥६१॥
